Δέκα πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι για να βοηθήσετε το παιδί σας να επικοινωνήσει
Δημιουργήστε ένα ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον για το μωρό σας και προστατέψτε το από δυνατούς θορύβους και ηλεκτρονικούς ήχους. Ελαχιστοποιήστε τον ήχο της τηλεόρασης και τους διάφορους θορύβους για να δημιουργήσετε ένα φιλήσυχο περιβάλλον. Κάντε την ανθρώπινη φωνή τον ήχο που ακούει πιο συχνά.
Κουβεντιάστε με το μωρό σας. Όταν το μωρό σας παράγει ήχους, απαντήστε σαν να σας μιλούσε. Οι ήχοι του θα μετατραπούν σε μωρουδιακή ομιλία (μπαμπάλισμα) - η πρώτη του προσπάθεια να επικοινωνήσει. Μιλάτε του όλη την ημέρα και ενθαρρύνετε όσους το φροντίζουν και τους επισκέπτες να κάνουν το ίδιο.
Διαβάστε ιστορίες, ποιήματα και τραγουδήστε. Τα παιδιά αποκτούν ευρύτερο λεξιλόγιο και γίνονται καλύτεροι αναγνώστες, όταν τους διαβάζουν συχνά. Διαβάστε τους από την πρώτη στιγμή της ζωής τους. Λατρεύουν να ακούνε την ίδια ιστορία ξανά και ξανά. Βρείτε βιβλία που βασίζονται στην πραγματικότητα κι έχουν απλές εικόνες καθημερινών αντικειμένων και δραστηριοτήτων. Πείτε τα αγαπημένα σας τραγούδια.
Μιλήστε καθαρά και άμεσα. Εξηγήστε λεπτό προς λεπτό τη ρουτίνα που βιώνει το παιδί. Είναι σημαντικό να του μιλάτε και να του διαβάζετε. Όμως, είναι εξίσου σημαντικό να παρατηρείτε τις προσπάθειές του να προφέρει λέξεις και να του το αναγνωρίζετε με ένα χάδι, ένα χαμόγελο ή επαναλαμβάνοντας αυτό που ακούσατε.
Μη χρησιμοποιείτε «μωρουδίστικη γλώσσα», ούτε να επινοήσετε μια ορολογία από ανόητες αστείες λεξούλες. Το μωρό σας θα μπερδευτεί. Έχει ανάγκη να ακούσει τις σωστές λέξεις που χρησιμοποιούν οι ενήλικες στις συνομιλίες τους. Όταν μιλάτε στο μωρό σας, να είστε σαφείς και λογικοί. Μαθαίνει πολλές λέξεις. Συσχετίζει τα αντικείμενα με τις λέξεις κι επομένως πρέπει να ακούσει την ονομασία του αντικειμένου που κοιτάζει ή πιάνει.
Ανταποκριθείτε στις προσπάθειές του να επικοινωνήσει. Η ανταπόκρισή σας το βοηθά να μεταβεί πιο γρήγορα από τις χειρονομίες στα λόγια. Βλέπει ότι οι προσπάθειές του έχουν αποτέλεσμα. Όταν ακούτε το παιδί σας και αποκρίνεστε, είναι σαν να λέτε «Τα λόγια σου είναι σημαντικά». Χτίζετε μια σχέση που το προτρέπει να μιλήσει.
Χρησιμοποιείστε σωστό λεξιλόγιο, όχι μόνο γενικές λέξεις αλλά και συγκεκριμένες, όπως «πρέσα σκόρδου» και «κουρτίνα μπάνιου». Ονοματίστε αντικείμενα που σχετίζονται με όλα τα δωμάτια του σπιτιού: λέξεις για την κουζίνα, το μπάνιο, το υπνοδωμάτιο κλπ.
Μην επαναλαμβάνετε λάθος προφορές λέξεων ούτε να τις μετατρέπετε σε οικογενειακό αστείο. Εάν το παιδί σας λέει «μαρακόνια», απαντήστε με τη σωστή λέξη: «Ναι, θα φάμε μακαρόνια». Επαναλαμβάνοντας τη φράση με τη σωστή λέξη ή συνεχίζοντας την επικοινωνία, βοηθάτε το παιδί σταδιακά να αφομοιώσει τη σωστή λέξη και χρήση της.
Πείτε ιστορίες με τον σύντροφό σας εναλλάξ. Πείτε ιστορίες από τη ζωή, όχι μόνο από τα βιβλία. Το παιδί σας θα αγαπήσει τη λεπτομέρεια σε μια απλή βραδινή ιστορία που αφηγείται τα γεγονότα της ημέρας. «Ξύπνησες, φόρεσες το πράσινο παντελόνι σου και τη μπλούζα με τον δεινόσαυρο, βούρτσισες τα δόντια σου και…»
Αφιερώστε χρόνο στην ακρόαση. Να έχετε την υπομονή να ακούτε, ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνετε τι σας λέει. Μην διακόπτετε ούτε να προτείνετε λέξεις, αλλά δώστε του χρόνο να ολοκληρώσει. Το ενδιαφέρον σας το ενθαρρύνει να συνεχίσει να επικοινωνεί.